Chỉ thị 05-CT/TW ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” là sự kết tinh của 3 chỉ thị: một là, Chỉ thị 23-CT/TW ngày 27-3-2003 (khóa IX) về “Đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới”; hai là, Chỉ thị 06-CT/TW ngày 7-11-2006 (khóa X) về “Tổ chức Cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; ba là, Chỉ thị 03-CT/TW ngày 14-5-2011 (khóa XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.
 |
| Bác Hồ làm việc tại nhà 54. (Ảnh tư liệu) |
Chỉ thị 05-CT/TW (gọi tắt là Chỉ thị 05) có một số nội dung mới.
Thứ nhất, Chỉ thị 05 nêu ba nội dung: tư tưởng - đạo đức - phong cách thành một chỉnh thể, phản ánh một giá trị lớn, bền vững - giá trị nhân cách Hồ Chí Minh. Giá trị này chứa đựng cả lý luận và thực tiễn, có ý nghĩa lịch sử, hiện tại và tương lai, đối với dân tộc và nhân loại.
Thứ hai, Chỉ thị 05 có nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh với một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đến cách mạng xã hội chủ nghĩa. Đây là điều mong mỏi của cán bộ, đảng viên, nhân dân và đội ngũ trí thức từ nhiều năm nay. Nói về Hồ Chí Minh trước hết là nói về một nhà tư tưởng, nhà lý luận mang sắc thái, diện mạo Hồ Chí Minh, nhà lý luận, tư tưởng kiểu Hồ Chí Minh. Chúng ta đều biết không có lý luận cách mạng, không có phong trào cách mạng.
Cách mạng Việt Nam thắng lợi trước hết là nhờ trí tuệ Việt Nam, mà người vun bồi, xây đắp trí tuệ, tư tưởng, lý luận đó là Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý báu của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta giành thắng lợi. Ngày nay, công cuộc đổi mới đang tiến hành dựa trên nền tảng tư tưởng Hồ Chí Minh. Vì vậy, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh là vô cùng quan trọng và hết sức cần thiết.
Thứ ba, Chỉ thị 05 bàn về việc học tập và làm theo cả quan điểm và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Nhận thức như Chỉ thị 05 là khoa học. Bởi vì quan điểm và hành động luôn luôn gắn bó chặt chẽ với nhau. Nhận thức quan điểm chưa đến nơi, đến chốn, không thể có hành động đến nơi, đến chốn. Quan điểm còn chưa rõ ràng, nhận thức chưa khoa học, làm sao có hành động khoa học. Nhận thức quan điểm sai, mơ hồ thì tất yếu hành động sai. Một trong những nguyên nhân Chỉ thị 03 chưa đạt một số mục đích đề ra là do thiếu nhận thức, nhận thức lệch lạc, mơ hồ, chưa đúng đắn, khoa học về vai trò, vị trí, tầm vóc, ý nghĩa to lớn của tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Thậm chí có nhận thức cho rằng, nói về đạo đức, chỉ cần làm, học đủ rồi. Sai lầm gốc đó dẫn đến hậu quả khôn lường.
Thứ tư, Chỉ thị 05 đưa thêm nội dung phong cách Hồ Chí Minh. Nghiên cứu cuộc đời, sự nghiệp Hồ Chí Minh, chúng ta nhận thấy tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn bó chặt chẽ với nhau, là sự thống nhất biện chứng. Tư tưởng Hồ Chí Minh được thể hiện cụ thể qua đạo đức và phong cách của Người.
Đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh chứa đựng hệ tư tưởng lớn về cách mạng Việt Nam. Nhấn mạnh và đề cao tư tưởng là hoàn toàn cần thiết và đúng đắn, nhưng khi học tập Hồ Chí Minh mà chỉ dừng lại ở thuyết lý tư tưởng suông thì không đi vào lòng người. Trong điều kiện hiện nay, cán bộ, đảng viên và nhân dân rất cần những người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo chủ chốt có được phong cách theo phong cách Hồ Chí Minh. Cán bộ, đảng viên và nhân dân chán ghét những cán bộ lãnh đạo chủ chốt, đứng đầu nói hay, đưa ra những câu nói ấn tượng nhưng hành động thì dở. Vì vậy lần này, Chỉ thị 05 bàn đến việc học tập và làm theo phong cách Hồ Chí Minh là hoàn toàn phù hợp.
Học tập Chỉ thị 05 cần chú ý một số điểm nhấn quan trọng.
Thứ nhất, không thể và không được tách rời ba bộ phận tư tưởng - đạo đức - phong cách trong quá trình triển khai việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Nghiên cứu Hồ Chí Minh là nghiên cứu, tìm hiểu một con người “hoàn toàn” như cách nói của Hồ Chí Minh, con người hoàn mỹ. Bây giờ cán bộ chủ chốt, lãnh đạo, đứng đầu và đội ngũ cán bộ, đảng viên cũng phải được xây dựng như vậy. Không thể đào tạo một loại cán bộ chỉ giỏi lý thuyết suông mà méo mó về đạo đức, phong cách. Cũng không thể xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược, mà lý luận lơ mơ, không có tầm nhìn xa, trông rộng, không hiểu biết thấu đáo về tư tưởng Hồ Chí Minh.
Thứ hai, toàn bộ nội dung học tập và làm theo tư tưởng đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh lần này, nếu sắc lại, chưng cất thì tập trung vào một chữ DÂN. Tư tưởng Hồ Chí Minh là VÌ DÂN và DO DÂN. Đạo đức Hồ Chí Minh quan trọng nhất, chủ chốt nhất là chí công vô tư, tức là đặt lợi ích của Đảng, Tổ quốc và nhân dân lên trên, lên trước lợi ích cá nhân.
Phong cách Hồ Chí Minh là phong cách quần chúng, từ nhân dân mà ra, sống trong lòng dân và cuối cùng lại trở về với dân, gần gũi dân. Học tập và làm theo tấm gương Hồ Chí Minh phải thấy rõ điều này. Theo Hồ Chí Minh, dân vừa là động lực vừa là mục tiêu của cách mạng. Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho thấy mục tiêu của Người là làm cho dân có Độc lập - Tự do - Hạnh phúc. Người sáng lập Đảng là để Đảng làm người lãnh đạo, người đầy tớ trung thành của nhân dân. Chính phủ là công bộc của dân. Người xây dựng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên là để phục vụ nhân dân.
Thứ ba, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh lần này đặc biệt chú trọng vào đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chủ chốt, đứng đầu và cán bộ, đảng viên. Họ phải là những tấm gương sáng tiêu biểu thực sự trong việc học trước, làm trước.
Thứ tư, “xây” kết hợp chặt chẽ với “chống”. Điều này phải được làm rõ trong di sản Hồ Chí Minh và trong thực tiễn hiện nay. Phải khen, chê kịp thời, khách quan, đúng mực thì mới có tác dụng thúc đẩy nhân tố tích cực và ngăn chặn, đẩy lùi tiêu cực.
Thực hiện Chỉ thị 05 phải đạt các yêu cầu cụ thể. Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu đưa việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vào chương trình, kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, nghị quyết của cấp ủy và nội dung sinh hoạt thường xuyên của chi bộ, gắn với các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước, với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị và giải quyết các vấn đề bức xúc, nổi cộm ở từng địa phương, cơ quan, đơn vị; gắn với việc xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam, xây dựng hệ giá trị văn hóa và hệ giá trị của con người Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
Lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ việc triển khai thực hiện theo phương châm: trên trước, dưới sau; trong trước, ngoài sau; học đi đôi với làm theo, chú trọng việc làm theo bằng những hành động và việc làm cụ thể; kết hợp “xây” đi đôi với “chống”. Xây dựng, tổng kết, nhân rộng điển hình tiên tiến về làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Người đứng đầu và cán bộ chủ chốt các cấp, cán bộ, đảng viên phải nêu cao trách nhiệm nêu gương học trước, làm theo trước. Tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc, đánh giá, nhận xét cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức hằng năm và cả nhiệm kỳ.
Xây dựng, hoàn thiện chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, đạo đức công vụ ở từng địa phương, cơ quan, đơn vị với phương châm “sát chức năng, nhiệm vụ, ngắn gọn, dễ nhớ, dễ thực hiện và đánh giá việc thực hiện”.
BÙI QUÂN
