Hội nghị thượng đỉnh liên Triều dự kiến diễn ra vào ngày 27-4 được cho là cơ hội để Hàn Quốc và CHDCND Triều Tiên chính thức tuyên bố kết thúc chiến tranh, thay thế hiệp định đình chiến bằng một thỏa thuận hòa bình.
 |
| Quân đội Hàn Quốc trong một lần tuần tra qua làng Yeoncheon gần khu vực phi quân sự chia tách hai miền Triều Tiên. Ảnh: AP |
Hãng AFP dẫn lời một quan chức cấp cao của Nhà Xanh cho biết, Hàn Quốc đang tìm kiếm khả năng thay thế tình trạng đình chiến trên bán đảo Triều Tiên bằng một thỏa thuận hòa bình tại hội nghị thượng đỉnh hiếm hoi giữa hai miền vào tuần tới. Song, quan chức này cho rằng, đây không phải là điều tự phía Hàn Quốc có thể làm được, mà cần các cuộc thảo luận chặt chẽ với các bên liên quan, trong đó có CHDCND Triều Tiên.
Chiến tranh Triều Tiên năm 1950-1953 kết thúc nhưng không có hiệp định hòa bình mà chỉ có thỏa thuận đình chiến nên hai miền vẫn trong tình trạng chiến tranh về mặt kỹ thuật. Ngày 27-7-1953, Phái đoàn cấp cao Bộ Chỉ huy quân đội Liên Hợp Quốc do Mỹ dẫn đầu cùng lực lượng Trung Quốc và CHDCND Triều Tiên đã ký hiệp định nhưng không có sự tham gia của Hàn Quốc.
Giờ đây cũng không dễ đạt được hiệp định hòa bình giữa hai miền Triều Tiên. GS Koo Kab-woo tại Đại học Nghiên cứu Triều Tiên ở Hàn Quốc nhận định: “Hiệp định hòa bình là vấn đề rất khó khăn”. Để ký hiệp định, CHDCND Triều Tiên có thể yêu cầu Mỹ rút quân khỏi Hàn Quốc, trong khi Cố vấn An ninh quốc gia Hàn Quốc Chung Eui-yong ngày 18-4 nói rằng, Seoul và Washington muốn chứng kiến Bình Nhưỡng từ bỏ tham vọng hạt nhân.
Năm ngoái, căng thẳng leo thang suốt nhiều tháng trên bán đảo Triều Tiên, dẫn đến quan ngại bùng nổ chiến tranh nên các cuộc đàm phán giữa Seoul và Bình Nhưỡng, giữa Bình Nhưỡng và Washington là điều không tưởng.
Song, bầu không khí trở nên lắng dịu sau phát biểu năm mới 2018 của nhà lãnh đạo Kim Jong-un kêu gọi giảm căng thẳng quân sự và khôi phục quan hệ với quốc gia miền nam, cùng sự kiện Thế vận hội mùa đông diễn ra tại Hàn Quốc có sự tham dự của đoàn vận động viên CHDCND Triều Tiên. Từ đó, các kế hoạch gặp gỡ thượng đỉnh giữa hai miền Triều Tiên vào ngày 27-4 và giữa CHDCND Triều Tiên với Mỹ vào tháng 5 hoặc tháng 6 được vạch ra.
Một tín hiệu vui là Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA), cũng là Ngoại trưởng được đề cử của Mỹ, ông Mike Pompeo, đã có chuyến thăm bí mật đến CHDCND Triều Tiên vào dịp lễ Phục sinh cuối tuần qua và gặp gỡ nhà lãnh đạo Kim Jong-un.
Theo Reuters, chuyến thăm này là dấu hiệu mạnh mẽ nhất cho thấy Tổng thống Mỹ Donald Trump sẵn sàng ngồi vào bàn nghị sự với ông Kim Jong-un. Ngày 17-4 (giờ Washington), Tổng thống Trump gửi lời “chúc phúc” đến cuộc đối thoại hòa bình giữa Hàn Quốc và CHDCND Triều Tiên.
Ông chủ Nhà Trắng cũng nói rằng, nếu cuộc gặp giữa ông và ông Kim Jong-un không diễn ra, Washington và đồng minh sẽ tiếp tục gây sức ép buộc Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình hạt nhân thông qua các biện pháp trừng phạt.
Tổng thống Trump hiện xem xét 5 địa điểm có thể tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh nhưng không đề cập chi tiết. Giới chức Mỹ tiết lộ, các địa điểm Mông Cổ, Thụy Điển và làng đình chiến Panmunjeom gần biên giới liên Triều đang được xem xét.
Trong lúc đó, CNN cho hay, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng có kế hoạch sớm thăm CHDCND Triều Tiên sau khi ông Kim Jong-un bất ngờ thăm Trung Quốc hồi tháng 3 vừa qua. Song, phát biểu tại Bắc Kinh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết, bà không có thông tin về chuyến thăm Bình Nhưỡng của ông Tập Cận Bình. “Những gì tôi có thể nhấn mạnh là Trung Quốc và CHDCND Triều Tiên vốn có những chuyến thăm cấp cao lẫn nhau”, bà Hoa Xuân Oánh nói với báo chí.
PHÚC NGUYÊN
